Τετάρτη 28 Δεκεμβρίου 2016

Το νέο όνομα, Έλενα Φερράντε


"Το νέο όνομα", είναι το δεύτερο βιβλίο της Τετραλογίας της Νάπολης. Η Έλενα Φερράντε συνεχίζει την αφήγηση κι εμείς πιάνουμε το νήμα της ιστορίας από εκεί που το είχαμε αφήσει στο πρώτο βιβλίο. 

"Η υπέροχη φίλη μου", μας είχε βάλει ήδη στο κλίμα της Νάπολης, εκεί κάπου στη δεκαετία του '50, με τις πληγές που είχε ανοίξει ο πόλεμος να κακοφορμίζουν ακόμα και να στιγματίζουν την εποχή
Εξερευνήσαμε γειτονιές και γνωρίσαμε τόπους κι ανθρώπους. 
Μπήκαμε στα άδυτα μιας φιλίας, στη σκέψη δυο κοριτσιών, στην προσπάθειά τους, ή έστω στη βαθιά τους επιθυμία να καταφέρουν κάποτε να ανατρέψουν το τόσο προβλέψιμο μέλλον που τις περιμένει, αποφασισμένες να μη γίνουν σαν τις καταπιεσμένες και πολλές φορές μάλιστα κακοποιημένες γυναίκες γύρω τους, στο όνειρό τους να πλουτίσουν, αφού αυτό θα άλλαζε τη μοίρα τους. Κι όλα αυτά σε ένα περιβάλλον που δε σταματούσε να επωάζει νέες καταστάσεις, τόσο σε κοινωνικό, όσο και σε πολιτικό επίπεδο.

Η Έλενα, ή  Λενού και η Λίνα, ή Λίλα. Η Λίλα και η Λενού. 
Δυο ζωές που μπλέκονται αδιάρρηκτα, που άλλοτε έχουν παράλληλες πορείες και άλλοτε χάνονται για καιρό, μα που συνεχώς επηρεάζει η μια την άλλη με τον πλέον καθοριστικό τρόπο.
Κι όταν η Λενού ανιχνεύει τη δική της μέσα από τις σκέψεις της Λίλας, διαβάζοντας κρυφά τα τετράδια που της έδωσε να φυλάξει, δεν το αντέχει και τα σπρώχνει να γλιστρήσουν στον ποταμό Άρνο, να χαθούν.


Ο τίτλος, μόνο τυχαίος δεν είναι, καθώς η προσπάθεια της Λίλας, που θα μπορούσε να θεωρηθεί και εγκατάλειψη τελικά στη μοίρα της, ξεκινά με έναν γάμο.
Μόλις στα δεκάξι της, θεωρεί πως η κοινή ζωή με τον ευκατάστατο Στέφανο Καρράτσι θα την τραβήξει από τη μιζέρια, αλλά αμέσως καταλαβαίνει πως έκανε λάθος, αφού ένα περιστατικό που συμβαίνει την ίδια νύχτα του γάμου, σβήνει από μέσα της όσα είχε νιώσει γι' αυτόν, αφήνοντάς την να συνειδητοποιήσει με τον χειρότερο τρόπο πως το μόνο που κατάφερε ήταν να μπει μόνη της στην παγίδα που λαχταρούσε να αποφύγει.

"Τι έκανα, σκέφτηκε ζαλισμένη από το κρασί, και τι είναι αυτό το χρυσό δαχτυλίδι, αυτό το αστραφτερό μηδενικό μέσα στο οποίο έβαλα το δάχτυλό μου;"

Η Έλενα Φερράντε με τη γνωστή της δυναμική, αλλά και το ιδιαίτερο χάρισμα που έχει να απογειώνει την αφήγηση, για άλλη μια φορά μας παρασύρει σε μια απολαυστική ανάγνωση που γίνεται εμπειρία ζωής.
Είναι αδύνατον να διαβάσεις το βιβλίο, χωρίς να μπεις βαθιά μέσα του. Από τις φτωχογειτονιές της Νάπολης, ως την αριστοκρατική πλατεία ντέι Μάρτιρι, κι από τις παραλίες του όμορφου νησιού Ίσκια, ως την Πίζα, όπου καταφέρνει τελικά η Έλενα να συνεχίσει τις σπουδές της, γίνεται βήμα βήμα η εξερεύνηση μιας ξεχωριστής φιλίας, μιας άλλης εποχής, αλλά και μιας επίμονης αναζήτησης εαυτών. 
Και γίνεται με τόσο ξεχωριστό τρόπο και με τόσο βαθιές τομές, που τίποτα δε μένει κρυμμένο από όσα απασχολούν τις ηρωίδες μας στη νιότη τους, και τίποτα δεν είναι επιφανειακό.

Πότε εύκολα και πότε δυσκολότερα, η Έλενα, ή Λενού όπως την αποκαλούν, αφηγείται την ιστορία τους, φτάνοντας κάποια στιγμή στο αναπόφευκτο συμπέρασμα:
"Πόσο εύκολο είναι να μιλάω για μένα χωρίς τη Λίλα: ο χρόνος γαληνεύει και τα σημαντικά γεγονότα γλιστράνε στο νήμα των ετών σαν βαλίτσες στον ιμάντα ενός αεροδρομίου· τα παίρνεις, τα τοποθετείς στη σελίδα κι αυτό ήταν.
Μου είναι πιο περίπλοκο να αφηγηθώ όσα συνέβησαν σ' εκείνη την ίδια περίοδο. Ο ιμάντας τότε επιβραδύνει, επιταχύνει, στρίβει απότομα, εκτροχιάζεται."

Η ζωή της Λίλας, που περιγράφει την εγκυμοσύνη της σαν ένα κενό που τη βαραίνει, που δε διστάζει να αποδομήσει την εικόνα της μέσα από το νυφικό της πορτρέτο, που δε δείχνει να φοβάται τίποτα, αρκεί να κάνει αυτό που θέλει, μπλέκεται συνεχώς με τη ζωή της Έλενας κι εκείνη το περιγράφει όλο αυτό λέγοντας..."το δικό μου λιγότερο που οφείλεται στο δικό της περισσότερο, σ' εκείνο το δικό μου περισσότερο που εξαναγκάζεται από το δικό της λιγότερο."


Κι ο φόβος; 
Ο φόβος για τη ζωή, για όσα θα μπορούσαν να γίνουν, για όλα εκείνα που δε θα γίνουν ποτέ, εκείνος που μας σπρώχνει να κάνουμε πράγματα που δε θα κάναμε χωρίς αυτόνακόμα κι ο φαινομενικά παράλογος φόβος της Λίλας πως όλα, άνθρωποι και αντικείμενα, θα χάσουν τα περιθώριά τους και θα ξεχειλίσουν άμορφα, εξαφανίζοντάς την;

Ο φόβος είναι πάντα εδώ κι όλα τα όμορφα γύρω μας δεν είναι παρά μια πλάνη..."...σαν πούδρα πάνω στον τρόμο. Αν την αφαιρέσουμε, θα μείνουμε μόνοι, εμείς κι ο φόβος μας...", λέει η Έλενα, αλλά μπορεί  να είναι και σκέψεις της Λίλας.
Θα μπορούσαν να είναι σκέψεις πολλών νέων που πετιούνται στην αρένα να αναμετρηθούν με τη ζωή.


Το δεύτερο βιβλίο της τετραλογίας είναι τόσο αριστουργηματικό, όσο ήταν και το πρώτο. 
Οι σελίδες γυρνάνε αβίαστα, η μία μετά την άλλη, ώσπου το νήμα κόβεται για άλλη μια φορά αναπάντεχα. 

Μένει όμως να ανεμίζει αόρατο γύρω μας, περιμένοντας να το ξαναπιάσουμε με το τρίτο βιβλίο της τετραλογίαςγια να βυθιστούμε ξανά με απόλαυση στην υπέροχη μυθοπλασία που μόνο η πένα της εκπληκτικής Φερράντε μπορεί να δημιουργήσει!


Το νέο όνομα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση Δήμητρας Δότση.

20 σχόλια:

  1. Λοιπόν, επειδή η επιλογή (και) τών βιβλίων είναι υποκειμενική, εμένα δεν μου άρεσε καθόλου το βιβλίο της "μέρες εγκατάλειψης" κι έχω πάθει προκατάληψη και δεν θέλω να διαβάσω άλλο βιβλίο της, και μπορεί να είμαι και άδικη.. Η παρουσίαση πανέμορφη φυσικά! Υ.Γ Θέλω να αγοράσω το "λίγη ζωή", μου έχει κολλήσει! Φιλιά! ❤

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Δεν το έχω διαβάσει το "μέρες εγκατάλειψης" κι αν το έχω ψάξει από τη στιγμή που τέλειωσα την "υπέροχη φίλη μου"...δεν ξέρω λοιπόν γιατί δε σου άρεσε, και μακάρι να το βρω να το διαβάσω για να δω αν έχει έστω και λίγο το σαγηνευτικό ρυθμό και την καταιγιστική αφήγηση που σε συνεπαίρνει που έχουν αυτά τα δύο...
      Θα πρότεινα πάντως να δώσεις άλλη μια ευκαιρία στη Φερράντε...

      Το "λίγη ζωή" είναι και στη δική μου λίστα...αν το διαβάσεις πρώτη περιμένω τις εντυπώσεις σου!
      Φιλιά πολλά!

      Διαγραφή
    2. "σαγηνευτικό ρυθμό και καταιγιστική αφήγηση" το "μέρες εγκατάλειψης";
      Μπα, καθόλου θα έλεγα. Το βρήκα υστερικό, με εναλλαγές συναισθημάτων
      κι εναλλαγές κλίματος, άνευ λόγου. Με απογοήτευσε πολύ όπως σου είπα.

      Διαγραφή
    3. Καθόλου ε?...άραγε να συμβάδιζε το ύφος του με το θέμα που δεν είναι κι από τα εύκολα?
      Τι να πω!

      Διαγραφή
  2. Χα, το "Λίγη ζωή" το έχω βάλει κι εγώ στη λίστα μου, αν και δεν προβλέπω να το διαβάζω σύντομα, με τόσα άλλα που έχω ήδη σε αυτή. Για το "Μέρες εγκατάλειψης", πάντως, έχω διαβάσει ακόμα καλύτερες κριτικές από ό,τι για την Τετραλογία της Νάπολης (μολονότι, προσωπικά, δε με ενδιαφέρει αρκετά το συγκεκριμένο βιβλίο).
    Και ας περάσω πια στο βιβλίο της ανάρτησής σου, μετά την αρχική βόλτα σε άλλα! :-p
    Είδα με ευχαρίστηση τις γνώριμες φράσεις της Φερράντε στα αποσπάσματα που συμπεριέλαβες, αυτές τις ιντριγκαδόρικες και διεισδυτικές. Δεν έχω διαβάσει ακόμα το δεύτερο μέρος, αλλά πιστεύω πως πολύ γρήγορα θα ξαναπιάσω το νήμα της ιστορίας από τη στιγμή που θα το ξεκινήσω - είμαι και περίεργη για το τι γίνεται στη συνέχεια! :-)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Το "Λίγη ζωή" λένε είναι δύσκολο βιβλίο...όχι αναγνωστικά, αλλά καταπιάνεται με σκληρά πράγματα. Όλοι όμως το περιγράφουν ως συγκλονιστικό..
      Το "Μέρες εγκατάλειψης" όπως έγραψα και στην Πέτρα το έψαξα, μα δεν το βρήκα...θέλω να το διαβάσω κι αυτό και αν πέσω πάνω του σίγουρα δε θα το αγνοήσω.
      Και ναι, να το πιάσεις το νήμα...γίνονται αρκετά πράγματα, κρατιόμουν να μη γράψω κι όλο έσβηνα για να μην κάνω αποκαλύψεις!

      Διαγραφή
  3. Οι βιβλιοπροτάσεις σου μου κεντρίζουν το ενδιαφέρον..
    Αυτές τις μέρες τις χουχουλιάρικες
    ας διαβάσουμε λοιπόν!
    (Γιούλη)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Χαίρομαι πολύ που σου κεντρίζουν το ενδιαφέρον!
      Να είσαι καλά!

      Διαγραφή
  4. Τελευταία δεν διαβάζω πολύ
    και μου έχουν διαφύγει πολλά βιβλία!!!
    Πολύ εμπεριστατωμένη παρουσίαση!!!

    Καλή Πρωτοχρονιά Μαρία μου ♥

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Δεν εχω διαβασει βιβλια αυτης της συγγραφέως, αλλα δεν εχω και χρονο δυστυχως.
    Με την πρωτη ευκαιρια θα το κανω!
    Χρόνια Πολλά με υγεία και χαρά!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Ω ναι, αξίζει τον κόπο!!
      Σε ευχαριστώ πολύ!
      Χρόνια πολλά και σε σένα!

      Διαγραφή
  6. Εχω να διαβάζω μήνες τώρα ...μήπως να αρχίσω το διάβασμα ????
    καλή συνεχεία Μαρια μου ...φιλακια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Λοιπόν , εγώ θα τα πιάσω όταν θα έχεις ολοκληρώσει εσύ την τετραλογία
    και φυσικά θα έχεις κάνει όλες τις παρουσιάσεις.
    Πλάκα κάνω.... Είναι στα οπωσδήποτε και τα δύο που έχεις παρουσιάσει
    ως τώρα Μαρία μου. Μάλιστα το πρώτο ήδη περιμένει στο "καλάθι" μου στην Πρωτοπορία.
    Φιλάκια πολλά :))

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Είναι και τα δυο καταπληκτικά και σίγουρα θα τα βρεις ενδιαφέροντα!
      Να σου πω πάντως πως και η ιδέα σου να τα διαβάσεις όλα μαζί δεν είναι καθόλου κακή!!
      Άσε που δε θα μένεις με την αγωνία μέχρι να κυκλοφορήσει το επόμενο!
      Εγώ πάει την πάτησα...χαχα!
      Φιλιά πολλά!

      Διαγραφή
  8. Γεια σου Μαρία! Καλή χρονιά! :)

    Το τελείωσα μόλις χτες και ξεκίνησα κατ'ευθείαν το τρίτο! Το πρώτο στην αρχή λίγο μου ειχε φανεί βαρετό, όταν ήταν πολύ μικρές, αλλα από ένα σημείο και μετά δεν μπορούσα να σταματήσω. Τα διάβασα μονορούφι και τα 2.

    Αυτό που μου αρέσει πάρα πολύ είναι ότι γράφει απλά αλλά με καποιον τρόπο καταφέρνει να κάνει όλα τα συμβάντα ενδιαφέροντα!

    Περιμένω την γνώμη σου και για το τρίτο και τέταρτο!

    Εύη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σε ευχαριστώ πολύ Εύη μου!
      Καλή χρονιά και σε σένα με υγεία κι όλα τα καλά!
      Είσαι πολύ τυχερή που διαβάζεις ήδη το τρίτο, εδώ μάλλον θα αργήσουμε να το διαβάσουμε!

      Διαγραφή